Sociale innovatie (7): de meerwaarde van de moderne socio-techniek.

De moderne socio-techniek situeert zich binnen de cluster “Organisatiestructuur, bestuursstructuur en organisatiebeleid”. Het is duidelijk dat de manier waarop bedrijfsprocessen worden georganiseerd, de arbeidsdeling, de lokale regelmogelijkheden, de inrichting van teams een indirecte invloed uitoefenen op de bedrijfscultuur en de interne arbeidsverhoudingen.

In onze kritische reflectie over de moderne socio-techniek onderschrijven wij de bevindingen van het onderzoek van Bamps en Berckmans, die de nadruk leggen op de cohesie tussen de verschillende clusters van sociale innovatie. De manier waarop de moderne socio-techniek de bedrijfscultuur en de medewerker benadert volstaat niet om een coherente en consistente bedrijfsorganisatie tot stand te brengen. Integendeel ! Het EFQM-model , het Europees model voor kwalitatief management, benoemt  vijf organisationele domeinen: leiderschap, beleid, middelen, processen en mensen. Deze organisationele domeinen hebben een impact op vier resultaatsgebieden: de klanten, de medewerkers, de financiën en de omgeving. Effectieve organisaties stemmen de domeinen op elkaar af om optimale resultaten te bereiken in de vier resultaatsgebieden. 

Wanneer men maatregelen treft in één domein, dan heeft dat vanzelfsprekend impact op de andere domeinen van de organisatie en op het financieel resultaat van de organisatie, op de klantentevredenheid en de medewerkerstevredenheid. Vanuit besturingsperspectief is er een ordening in de bouwstenen aan te brengen. De bedrijfskundige Michael Porter komt tot de volgende ordening:

De moderne socio-techniek werkt duidelijk op slechts één domein, dat van de structuur, de bedrijfsprocessen en systemen, en is gericht op het lerend vermogen van de organisatie en de medewerker.

De moderne socio-techniek is een innovatieve manier om arbeid in te richten. Volgens de principes van de moderne socio-techniek bekijkt men de organisatie van buiten naar binnen, d.w.z. vanuit de externe klantenvraag naar de interne organisatie. Klantenvraag en arbeidsorganisatie moeten zo efficiënt mogelijk  op elkaar afgestemd worden. De moderne socio-techniek wil de onderneming flexibeler inrichten door soepel in te spelen op de vraag van de klant  om  zo de tevredenheid van de klant te verhogen en de financiële resultaten te verbeteren.

Daarnaast werkt de moderne socio-techniek ook aan kwaliteitsvolle jobs met lokale regelmogelijkheden. Deze twee aspecten zijn belangrijk voor de motivatie , maar ook voor de werkgoesting en het langer aan het werk houden van de medewerkers. De moderne sociotechniek wil zo inspelen op de noden van de kenniswerker en zijn tevredenheid verhogen. Door de medewerker langer aan het werk te willen houden, betracht de moderne sociotechniek een antwoord te geven op de socio-economische en demografische uitdagingen van onze tijd.

Een andere bouwsteen van de moderne socio-techniek is het team. Binnen de teams is er ruimte voor de flexibele inzetbaarheid van de medewerkers. Talenten kunnen gemakkelijker aangesproken en ingezet worden. Medewerkers komen aan hun trekken in hun nood aan socialisatie, bekwaamheid en betrokkenheid. In teams kan het leren ook verder aangemoedigd en ontplooid worden. Het leerproces bevorderen en aanmoedigen stimuleert ook het continu verbeteren en vernieuwen van de output en/of de bedrijfsprocessen. Medewerkers denken mee, zijn creatiever en meer innoverend.

De organisatieprincipes van de moderne socio-techniek betekenen zonder twijfel een meerwaarde voor de organisatie in de nieuwe en veranderde context van onze bedrijven en organisaties. De moderne socio-techniek speelt een rol in het motiveren en het behouden van medewerkers,  de flexibilisering van de organisatie en het inrichten van een lerende omgeving conform de noden van onze kenniseconomie.

Ook voor de nieuwe werker  van de kenniseconomie kan de moderne sociotechniek een meerwaarde betekenen door te focussen op zinvolle jobs, meer autonomie en eigenaarschap, meer leermogelijkheden, meer inzicht in de eigen bijdrage aan het finaal resultaat van het bedrijf.

Zoals reeds gezegd, moeten beleid, leiderschap (en cultuur), mensen en middelen mee afgestemd worden op de processen en systemen. De Vlaamse Overheid zou hierin een duidelijker standpunt moeten innemen en een betere communicatie naar de bedrijven en organisaties voeren. De moderne socio-techniek op zichzelf is niet zaligmakend en is bovendien tijds- en contextgebonden.